Pierwsze chwile po porodzie
Po porodzie noworodek, jeżeli nie ma przeciwskazań, przez dwie godziny przebywa w kontakcie skóra do skóry u mamy. Po upływie tego czasu nasz maluch jest badany przez lekarza neonatologa lub pediatrę i oceniany w skali Apgar. Jest to dziesięciopunktowa skala pozwalająca na ocenę stanu noworodka. Skupia się na: układzie oddechowym, układzie krążenia, układzie mięśniowym. Lekarz ocenia również układ wydalniczy, sprawdza czy noworodek nie ma żadnych uszkodzeń po porodzie. Maluch w tym czasie jest również ważony i mierzony oraz zakładane są tasiemki identyfikacyjne, na których znajduję się: imię, nazwisko, numer pesel mamy, data i godzina porodu oraz płeć.
Zabieg Crediego i Witamina K
„ Czy wyraża Pani zgodę na zabieg Crediego i podanie witaminy K?”
Jest to profilaktyka rzeżączkowego zapalenia spojówek u noworodków, zakażenie to może prowadzić nawet do ślepoty noworodka. Polega na zakropieniu do worka spojówkowego 1% roztworu azotanu srebra.
Podanie witaminy K ma za zadanie zabiec groźnemu schorzeniu jakim jest krwawienie z niedoboru witaminy K, czyli chorobie krwotocznej noworodków. Zgodnie z aktualnymi wytycznymi standardów opieki nad noworodkiem w ciągu pierwszych 6 godzin noworodek powinien otrzymać 1 gram witaminy K domięśniowo, u noworodków urodzonych przedwcześnie lub z małą masą urodzeniową stosowane są mniejsze dawki. Możliwa jest również doustna suplementacja, wymaga ona wtedy stosowania terapii przez około 3 miesiące.
Test pulsoksymetryczny
Pomiędzy 2. a 24. godziną życia dziecka wykonywany jest test pulsoksymetryczny. Jest to przezskórny pomiar wysycenia krwi tlenem. Trwa zwykle 3-4 minuty i jest badaniem niebolesnym. Na prawą nóżkę noworodka zakładany jest czujnik, do momentu uzyskania wyniku na pulsoksymetrze. Badanie to pozwala na wykrycie krytycznych wad serca, które mogą przebiegać bezobjawowo ze względu na jeszcze niezamknięty przewód tętniczy z życia płodowego. Wykrycie takiej wady na wczesnym etapie pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia i zapobiega ciężkim stanom zagrożenia życia. Badanie to jest badaniem przesiewowym i wykonuje się je wszystkim noworodkom.
Przesiewowe badanie słuchu
Następnym przesiewowym badaniem jest badanie słuchu. Celem tego badania jest wczesne wykrycie wad słuchu. Przebieg badania polega na wprowadzeniu do ucha noworodka sondy, w której znajduje się głośnik emitujący cichy i krótki dźwięk oraz mikrofon odbierający otoemisje z ucha wewnętrznego. Po nadaniu i usłyszeniu dźwięku, ucho odpowiada emisją zwrotną rejestrowaną przez sondę. Badanie wykonywane jest w drugiej dobie życia noworodka i jest bezbolesne.
Program badań przesiewowych noworodków w Polsce
Badania przesiewowe noworodków, które mają na celu wykrycie chorób metabolicznych, obejmują badania w kierunku:
- mukowiscydozy,
- wrodzonego przerostu nadnerczy,
- Fenyloketonurii,
- inne choroby metaboliczne ( m.in. wrodzona niedoczynność tarczycy, choroba syropu klonowego, hemocystynuria).
Od niedawna do programu badań przesiewowych noworodków, włączono również badania w kierunku SMA – rdzeniowego zaniku mięśni. Badanie polega na pobraniu krwi z pięty noworodka krwi włośniczkowej na specjalną bibułę. Badanie może być wykonywane po skończeniu przez dziecko 48. godziny życia.
Program badań łącznie obejmuje 27 chorób. Badania wysyłane są do Warszawy. Sprawa wyników wygląda następująco: jeżeli w badaniu wyjdą nieprawidłowości to rodzice otrzymują telefon. Natomiast brak wieści oznacza dobre wieści, co znaczy że w badaniu wszystko wyszło prawidłowo.
Autor: Oliwia Sagan, położna
Źródła: 1. https://www.gov.pl/web/zdrowie/program-badan-przesiewowych-noworodkow-w-polsce 2. "Neonatologia" Tom I, PZWL Wydawnictwo Lekarskie 2021