Nacięcie krocza (epizjotomia) to zabieg, który – zgodnie ze standardem opieki okołoporodowej – powinien być wykonywany tylko w uzasadnionych medycznie przypadkach.
Mimo to w wielu szpitalach w Polsce nadal jest to interwencja stosowana zbyt często.
Jak wygląda sytuacja w województwie pomorskim? Przedstawiamy aktualne dane z Narodowego Funduszu Zdrowia za rok 2024.
Nacięcie krocza w pomorskich szpitalach – dane z 2024 roku
| Szpital | Liczba porodów naturalnych | Liczba nacięć krocza | Odsetek nacięć (%) | Wskaźnik surowy | Wskaźnik standaryzowany |
| Szpital Miejski w Miastku | 133 | 78 | 58,65% | 0,587 | 0,588 |
| Uniwersyteckie Centrum Kliniczne w Gdańsku | 1972 | 958 | 48,58% | 0,486 | 0,497 |
| Szpital Specjalistyczny w Kościerzynie | 485 | 204 | 42,06% | 0,421 | 0,401 |
| Szpital św. Jana w Starogardzie Gdańskim | 451 | 140 | 31,04% | 0,310 | 0,296 |
| Szpitale Pomorskie (Gdynia / Wejherowo) | 2200 | 604 | 27,45% | 0,275 | 0,269 |
| Powiatowe Centrum Zdrowia w Kartuzach | 1147 | 302 | 26,33% | 0,263 | 0,255 |
| Szpital Specjalistyczny im. J.K. Łukowicza w Chojnicach | 411 | 110 | 26,76% | 0,268 | 0,250 |
| Powiatowe Centrum Zdrowia (druga lokalizacja) | 128 | 47 | 36,72% | 0,367 | 0,275 |
| Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ w Lęborku | 461 | 56 | 12,15% | 0,122 | 0,116 |
| Copernicus w Gdańsku | 1860 | 110 | 5,91% | 0,059 | 0,061 |
Co pokazują dane?
Średni odsetek nacięć krocza w województwie pomorskim w 2024 roku był zbliżony do średniej krajowej (33%), ale różnice między placówkami są ogromne — od prawie 59% w Miastku do zaledwie 6% w gdańskim Copernicusie.
To pokazuje, że podejście do ochrony krocza wciąż bardzo różni się między szpitalami – nie tylko ze względu na strukturę pacjentek, ale przede wszystkim na świadomość personelu i praktyki położnicze.
Kiedy nacięcie krocza jest potrzebne?
Epizjotomia może być konieczna w sytuacjach zagrożenia życia lub zdrowia matki lub dziecka – np. przy dystocji barkowej, nagłym spadku tętna płodu czy konieczności użycia próżniociągu lub kleszczy.
Jednak rutynowe nacinanie, bez wyraźnych wskazań medycznych, nie chroni przed pęknięciem, a może powodować dłuższe gojenie i większy dyskomfort po porodzie.
Dlatego świadoma zgoda i rozmowa z personelem to kluczowy element bezpiecznego porodu.
Jak możesz zadbać o ochronę krocza?
Ochrona krocza to nie tylko decyzja w chwili porodu – to także przygotowanie w ciąży:
- masaż krocza od 34. tygodnia,
- nauka oddechu i rozluźniania mięśni dna miednicy, tego nauczysz się podczas pierwszej wizyty u fizjoterpaeutki uroginekologicznej
- ciepłe okłady podczas porodu,
- pozycje wertykalne, które pozwalają dziecku naturalnie zstępować,
- położna stosująca metodę ochrony krocza (hands-off lub gentle support).
Świadome przygotowanie sprawia, że ciało i umysł współpracują — a poród przebiega spokojniej i bez niepotrzebnych interwencji.
Jak interpretować wskaźniki?
Na pierwszy rzut oka liczby mogą wydawać się trudne, ale każdy z nich ma swoje znaczenie:
- Liczba nacięć krocza – ile zabiegów wykonano w danej porodówce w ciągu roku.
- Mianownik (liczba porodów drogami natury) – ile porodów odbyło się bez cesarskiego cięcia.
- Odsetek nacięć (%) – najprostszy i najbardziej zrozumiały wskaźnik – pokazuje, w ilu procentach porodów dokonano nacięcia krocza.
- Wskaźnik surowy – to bezpośredni wynik obliczony z danych szpitala.
- Wskaźnik standaryzowany – przeliczony przez NFZ, by uwzględnić różnice w typie pacjentek (np. wiek, powikłania, liczba porodów mnogich).
Im niższy odsetek nacięć, tym bardziej fizjologiczne podejście i większe wsparcie w ochronie krocza.
Świadoma mama, spokojny poród
Dane pokazują, że wiele pomorskich porodówek robi krok w dobrym kierunku – coraz częściej stawiając na naturalny przebieg porodu i indywidualne decyzje zamiast rutyny.
To właśnie dzięki edukacji, szkoleniom i świadomym kobietom zmienia się oblicze porodówek w naszym regionie.
W Supermamie wierzymy, że każda kobieta ma prawo rodzić z godnością, szacunkiem i pełną świadomością tego, co się dzieje z jej ciałem.
