Ciąża powinna być wspaniałym czasem w życiu kobiety. Wiadomość, że zostanie się wkrótce rodzicem, usłyszenie bicia serca maleństwa, czucie ruchów, to cudowne momenty. Jednak nie zawsze jest tak, jakbyśmy chciały.

Niektóre dolegliwości mogą czasami przyćmić radość, jaka związana jest z nowym członkiem rodziny. Jest jednak kilka sposobów, aby zaradzić ciążowym dolegliwościom i pozostawić w pamięci ten okres jako przyjemny czas oczekiwania.

1. Wymioty i mdłości

Występują najczęściej w pierwszym trymestrze ciąży, najczęściej rano, po przebudzeniu. Zazwyczaj mijają po 3 miesiącach, zdarza się jednak tak, że towarzyszą nam aż do rozwiązania. Dolegliwości te związane są ze zmianami hormonalnymi zachodzącymi w naszym organizmie.

Sposoby na ulgę:

  • zacząć dzień od małej kromki chrupkiego pieczywa, zjadając ją powoli,
  • zjadać mniejsze porcje posiłków, ale częściej (zamiast 3 dużych posiłków zjadać 5 mniejszych),
  • pić naparu z imbiru (kilka plasterków imbiru zalać wrzątkiem, ewentualnie po przestudzeniu osłodzić miodem, można też dodać odrobinę soku z cytryny czy limonki) lub możesz też żuć kawałek korzenia imbiru,
  • gdy mdłościom towarzyszą wymioty, dużo wypoczywać i leżeć, nie zapominając przy tym o uzupełnianiu wody, ponieważ łatwo doprowadzić do odwodnienia,
  • chrupać migdały,
  • spożywać kaszę jaglaną np. w postaci porannej jaglanki z pysznymi dodatkami bakalii,
  • jeść lekkostrawne potrawy.

2. Zgaga

Pojawia się zazwyczaj w drugiej połowie ciąży, gdy brzuszek jest już bardziej pokaźny, a dziecko większe. Dziecko napiera na ścianki żołądka, co osłabia mięsień przełyku. Wtedy organizm reaguje, jak u osoby z nadwagą, u której w wyniku przejedzenia osłabia się zwieracz przełyku. Nadtrawiony kwasami żołądkowymi pokarm – zamiast trafić z żołądka do jelit- przedostaje się do przełyku i uszkadza delikatny nabłonek, a objawia się to piekącym bólem.

Sposoby na ulgę:

  1. Mniejsze porcje posiłków spożywane częściej, nawet 6-7 porcji.
  2. Nieprzejadanie się, zwłaszcza jeśli później robimy coś, co wymusza u nas schylanie.
  3. Unikanie nagłych zmian pozycji, gwałtownego schylania się i leżenia na wznak.
  4. Należy zadbać o prawidłową pozycję podczas siedzenia. Najwygodniejsza jest półsiedząca, czasami zdarza się, gdy dolegliwości są dość dokuczliwe, że jest to również pozycja do spania.
  5. Ograniczenie w diecie: słodyczy, tłustych potraw, pikantnych przypraw, niektórych warzyw (np. cebula), napoi gazowanych, węglowodanów prostych (np. produkty z białej mąki), mięty. Nadmiar kwaśnych pokarmów tj. kiszonki, cytrusy mogą nasilić problemy. Nie jest również wskazana całkowita eliminacja. Korzyści płynące ze spożywania tych produktów, zwłaszcza kiszonek są bardzo duże. Należy ograniczyć spożywanie dużych porcji, wskazane jest zjadanie ich raz na kilka dni, obserwując swoje ciało.
  6. Wprowadzenie do diety: siemienia lnianego, migdałów, ogórków świeżych, bananów, rzodkiewki, mleka, jogurtów, kefiru.

3. Zaparcia i hemoroidy

Rosnące dziecko uciska wszystkie organy, również jelita, powodując problemy z przesuwaniem się masy pokarmowej, a tym samym może prowadzić do zaparć i hemoroidów.

Aby uporać się z trudnościami, należy wzbogacić dietę w produkty zawierające błonnik, zdrowe tłuszcze, nie zapominając równocześnie o dostatecznej podaży płynów.

Wskazane jest:

  • wprowadzić olej lniany,
  • zadbać o to, aby ilość zjadanego błonnika wynosiła ok. 30-40 g (otręby, pełnoziarniste pieczywo, ciemne makarony i grube kasze),
  • wykluczyć z diety produkty wysokooczyszczone, z białej mąki (kluski, pierogi, białe pieczywo, białe makarony),
  • wykluczyć z diety słodycze, produkty wysoko przetworzone,
  • zjadać przynajmniej 2 porcje owoców i 3 porcje warzyw dziennie,
  • dobrym pomysłem jest wprowadzenie do jadłospisu babki jajowatej (wspomaga pracę jelit i metabolizm),
  • nawadniać się.

4. Obrzęki w ciąży

Obrzęk jest stanem naturalnym. Przyczyną powstawania obrzęków jest to, że kobieta w ciąży ma 2,5 l krwi więcej. Organizm też przygotowuje się na możliwość utraty krwi podczas porodu. Powodem puchnięcia kostek jest powiększona macica, która uciska żyły biodrowe, utrudniając tym samym odpływ krwi.

Dieta w razie obrzęków:

  • picie min. 1,5-2 l płynów dziennie,
  • unikanie soli i produktów wysoko przetworzonych (konserwy, paluszki, chipsy, orzeszki solone),
  • unikanie napojów gazowanych, zwłaszcza słodkich,
  • wprowadzenie do menu natki pietruszki, soku z żurawiny (można też jeść żurawinę, jednak należy sprawdzać skład, na rynku ciężko o żurawinę o dobrym składzie, często jest w niej duża zawartość tłuszczu i cukru),
  • picie naparów z pokrzywy i skrzypu.

5. Kruche żyły, żylaki, pękanie naczynek

Układ krążenia kobiety spodziewającej się dziecka, jest znacznie obciążony, dodatkowo osłabia go „oddawanie” dziecku wielu wartości odżywczych.

Aby wzmocnić żyły i uniknąć pękaniu naczynek wzbogać dietę w:

  • warzywa i owoce obfitujące w witaminę C, rutynę i flawonoidy (czerwona papryka, czosnek, szczypiorek, natka pietruszki, por, cebula, czarna porzeczka, aronia, cytrusy, kiwi), a także herbatę z czarnego bzu oraz kaszę gryczaną,
  • tłuste ryby, tran,
  • orzechy, nasiona lnu, pestki dyni i słonecznika.

6. Anemia

W okresie ciąży wzrasta zapotrzebowanie na wiele pierwiastków, w tym żelazo. Konsekwencją niedoboru żelaza są zaburzenia metabolizmu prowadzące do anemii. Może to doprowadzić do przewlekłego niedotlenienia dziecka i negatywnie wpłynąć na jego rozwój psychomotoryczny.

Aby ustrzec się anemii, należy:

  • spożywać mięso (jagnięcina, drób, cielęcina, wołowina),
  • spożywać pokarmy bogate w żelazo: ryby, jaja, kiełki słonecznika, warzywa strączkowe, warzywa zielone i czerwone (buraki, natka pietruszki, zielony groszek, koperek, szczypiorek, papryka czerwona), produkty zbożowe (amarantus, kasza gryczana, kasza jaglana, płatki owsiane), soki warzywno-owocowe (zwłaszcza jabłkowo-buraczany), maliny, sok z malin, pestki i nasiona oraz suszone owoce, rzodkiewka,
  • warto o tym pamiętać, że żelazo znacznie lepiej się wchłania w towarzystwie witaminy C,
  • pić raz dziennie herbatę z pokrzywy,
  • unikać kawy, czarnej herbaty,
  • przyjmować kwas foliowy i produkty obfitujące w niego,
  • jeść produkty bogate w witaminę B12.

7. Bezsenność w ciąży

W ciąży zwłaszcza w ostatnim trymestrze ciężko o spokojny sen. Zmiany hormonalne, spuchnięte nogi, ciążący brzuszek, rozstrojenie emocjonalne i stany niepokoju, ciągłe wstawanie do toalety nie ułatwiają sprawy.

Są jednak sposoby, które mogą wspomóc dobry sen:

  • unikanie przejadania się na noc,
  • produkty bogate w wapń i tryptofan, które mają działanie uspokajające i odprężające (np. szklanka ciepłego kakao, herbatka z melisy z miodem, kanapka z razowego chleba z pieczonym indykiem i warzywami),
  • krótki wieczorny spacer,
  • ciepły prysznic z dodatkiem olejku lawendowego,
  • zasypianie w pozycji półleżącej (zwłaszcza w trzecim trymestrze, gdy pojawia się zgaga).

8. Brak apetytu

Mamy mierzą się z nim zwykle na początku ciąży. Związane jest to z mdłościami i wymiotami. Nie zapominajmy, że płód potrzebuje od samego początku prawidłowego odżywiania, ponieważ kształtują się pierwsze narządy, dlatego zadbajmy o prawidłowe posiłki. Dlatego mimo wszystko nie należy pomijać posiłków.

Aby nie męczyć się i jednocześnie dostarczyć dziecku odpowiednie składniki, należy:

  • wybierać ulubione potrawy, wzbogacając o składniki szczególnie korzystne w tym okresie,
  • spożywać małe porcje,
  • spożywać rzodkiewkę, która wpłynie na poprawę apetytu,
  • zadbać o estetykę dania, jemy również oczami,
  • spożywać dania i produkty bogate energetycznie, np. pestki, nasiona,
  • stosować zioła i przyprawy poprawiające apatyt i smakowitość potraw.

9. Chroniczna ochota na słodkie, a cukrzyca ciążowa

Często kobieta w ciąży uważa, że ma prawo zaspokajać wszelkie zachcianki. Spożywanie zbyt dużej ilości produktów zawierających cukry proste, m.in. białych bułek, słodyczy, wysokosłodzonych napojów, powoduje szybki wzrost stężenia glukozy we krwi. Częste wahania glukozy mogą sprzyjać powstawaniu cukrzycy. Cukrzyca w ciąży źle wpływa na nienarodzone dziecko, dlatego tak ważna jest prawidłowa dieta.

Aby zapobiec nadmiernej ochoty na słodycze, należy:

  • spożywać regularne posiłki,
  • pić wodę, unikać słodkich napojów,
  • zjadać owoce zamiast słodyczy,
  • jeść mniej, ale lepiej, jeśli już nie możemy się powstrzymać, to przynajmniej sięgnijmy po produkty dobre jakościowo,
  • jeść bakalie,
  • podjadać warzywa,
  • nie trzymać słodkości w zasięgu wzroku,
  • jeść powoli, delektować się,
  • serwować sałatki.

Kobieta jest w stanie naprawdę wiele znieść i wiele poświecić dla zdrowia maluszka. Ważne jest więc także niezapominanie o sobie. Poza tym, przeciwdziałanie dolegliwościom i zachciankom, sprzyja nie tylko mamie, ale także dziecku. Dlatego nie rezygnujcie ze swojego dobrego samopoczucia, a szukajcie sposobów, aby skutecznie im przeciwdziałać. Przedstawiłam Wam konkretne sposoby żywieniowe. Kochane mamy, dobre samopoczucie to dobry nastrój, a to rodzi pozytywne wspomnienia. Dbajcie o siebie i o swoje zdrowie!

Autor: Jolanta Kasprowicz, dietetyk

www.psychodietetyk-gdansk.pl

Jolanta Kasprowicz Dietetyk Psychodietetyk